NSA: Komornik przechodzi legalnie do adwokatury

Wpis komornika na listę adwokatów nie oznacza zniesienia zakazu łączenia zawodu adwokata z jednoczesnym sprawowaniem funkcji w organach wymiaru sprawiedliwości - orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Co oznacza, że sprzeciw wobec wpisania komornika na listę adwokatów nie był zasadny.

Podziel się artykułem: Andrzej G. pełniący funkcję komornika, w październiku 2015 r. złożył wniosek o wpis na listę adwokatów Okręgowej Rady Adwokackiej w Koszalinie. Jednak spotkał się z odmową.

Na skutek odwołania wnioskodawcy Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej uchwałą z lutego 2016 r. uchyliło zaskarżoną uchwałę Okręgowej Rady Adwokackiej w Koszalinie i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia. Okręgowa Rada Adwokacka w Koszalinie ponownie odmówiła wpisu Andrzejowi G. wpisu na listę adwokatów.

Rezygnacji z funkcji komornika nie było

W uzasadnieniu uchwały podkreślono, że przeszkodą jest zajmowanie przez skarżącego stanowiska komornika i brak deklaracji zrezygnowania z tej funkcji po ewentualnym uzyskaniu wpisu, a nawet przeciwnie – oświadczenie wnioskodawcy, że w najbliższym czasie nie zamierza podjąć wykonywania zawodu adwokata.

Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej wskazało, iż nie może być aprobowana sytuacja, w której osoba mająca prawo tytułować się adwokatem z racji pozostawiania na liście adwokatów zarazem byłaby czynnym komornikiem i np. równolegle posługiwałaby się tytułem adwokata.

Ponadto, w aspekcie uzyskania wpisu na listę adwokatów, ustawodawca nie rozróżnia listy adwokatów "czynnych" i "niewykonujących zawodu", a zróżnicowanie takie ma tylko charakter wewnątrzorganizacyjny i co do istoty nie przesądza o odmiennym statusie prawnym osób figurujących na jednej lub drugiej liście.

Uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej zaskarżył Andrzej G. składając odwołanie do Ministra Sprawiedliwości. Minister w październiku 2016 r. utrzymał w mocy uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej w Warszawie. Stwierdził, że odmowa wpisu znajduje potwierdzenie w regulacjach prawnych samorządu adwokackiego a zwłaszcza w kodeksie etyki.

WSA przyznaje rację komornikowi

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną decyzję oraz utrzymaną nią w mocy uchwałę Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej.

Sąd przyjął, że okręgowa rada adwokacka może odmówić wpisu na listę adwokatów tylko wtedy, gdy wpis narusza przepisy art. 65 pkt 1–3 Prawa o adwokaturze. Przepisy te ustalają zatem wymogi osobowe kandydata na adwokata, których spełnienie przesądza o wpisaniu na listę adwokatów. Ustawodawca w ustawie – Prawo o adwokaturze wyraźnie odróżnił dwie sytuacje dotyczące statusu adwokatów. Pierwsza obejmuje nabycie prawa do wykonywania zawodu adwokata, druga – wykonywanie tego zawodu.

WSA zauważył, że w ustawie nie została wprowadzona przesłanka ograniczająca prawo wystąpienia o dopuszczenie do zawodu przez osobę zajmującą dotychczas stanowisko w organach wymiaru sprawiedliwości, czy w organach ścigania. Stanowiłoby to bowiem ograniczenie konstytucyjnego prawa jednostki do wyboru zawodu, ustanowionego w art. 65 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stanął na stanowisku, że Prawo o adwokaturze nie stwarza przeszkód w uzyskaniu prawa do wykonywania zawodu adwokata przez osobę, która w chwili wpisu wykonuje zawód komornika sądowego.

Skargi kasacyjne od tego wyroku zostały wywiedzione przez Ministra Sprawiedliwości oraz przez Prezydium Naczelnej Rady Adwokackiej.

Wyrok odpowiada prawu

NSA uznał, że błędne jest stanowisko sądu I instancji, iż jest możliwość wpisu i niewykonywania zawodu adwokata.  W ocenie Sądu  wpis ten statuuje adwokata i ma na celu umożliwienie mu podjęcia czynności zawodowych, a nie stworzenie odrębnego statusu adwokata niewykonującego czynności zawodowych.

Ale mimo tego błędy, wyrok WSA odpowiada prawu.

NSA przypomniał, że są dwa warunki wpisu na listę adwokatów, a więc: nieskazitelny charakter i rękojmia prawidłowego wykonywania zawodu należy traktować jako elementy ze sobą powiązane, w wyniku czego brak cech składających się na pojęcie nieskazitelnego charakteru takich jak m.in. prawość, uczciwość w życiu prywatnym i zawodowym, pracowitość, rzetelność, odwaga cywilna, samokrytycyzm, umiejętność zgodnego współżycia z otoczeniem czy odpowiedzialność.

NSA zwrócił uwagę, że organy składające skargi kasacyjnie zrównały brak deklaracji ustąpienia ze stanowiska komornika z deklaracją pozostawania na tym stanowisku po uzyskaniu wpisu na listę adwokatów, co nie znajduje potwierdzenia w dołączonych aktach osobowych. Słusznie zatem skarżący podnosił, że nigdy i nigdzie nie złożył deklaracji jakoby zamierzał wykonywać zawód komornika po uzyskaniu wpisu na listę adwokatów.

Nie można w takiej sytuacji zgodzić się z wywodzącymi skargi kasacyjne organami, że sąd I instancji przyjął, iż osoba będąca komornikiem może wykonywać zawód adwokata. Wręcz przeciwnie, w uzasadnieniu wyroku sąd podał, że przepis art. 72 ust. 1 pkt 4 Prawo o adwokaturze wprowadza zakaz łączenia wykonywanego zawodu adwokata z jednoczesnym sprawowaniem funkcji w organach wymiaru sprawiedliwości.

Sygnatura akt II GSK 3666/17 z 9 stycznia 2020 r.

Pobrane z prawo.pl