RPO upomina się o stawki za trudne sprawy

Obowiązujące obecnie przepisy o stawkach adwokackich za obrony z urzędu pozwalają w razie uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia postępowania wypłacenie do sześciokrotności stawki minimalnej. To uczciwe rozwiązanie w przypadku spraw przeciętnych, ale za mało przy sprawach skomplikowanych i długotrwałych – twierdzi rzecznik praw obywatelskich.

W wystąpieniu do ministra sprawiedliwości Rzecznik przypomina, że od 1 stycznia 2016 r. weszły w życie przepisy nowych rozporządzeń MS z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800) oraz z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804).

RPO stwierdza w nim m.in., że przyjęte w nowych przepisach rozwiązanie ograniczające możliwości zwrotu w sprawach z oskarżenia publicznego kosztów obrońcy z wyboru – w razie uniewinnienia oskarżonego lub umorzenia przeciwko niemu postępowania – jedynie do sześciokrotności stawki minimalnej, nie wzbudza większych zastrzeżeń w sprawach przeciętnych. - Kiedy charakter i przebieg faktyczny sprawy nie powodują nadmiernego wydłużenia i skomplikowania postępowania, zakreślona przez ustawodawcę górna granica opłat za czynności obrońcy często odpowiada obecnie panującej na rynku usług prawniczych rzeczywistości ekonomicznej. Podkreślić należy, że sąd nie ma możliwości uwzględnienia w konkretnej sprawie rzeczywistych i udokumentowanych kosztów obrony z wyboru poniesionych przez stronę – czytamy w wystąpieniu.

Rzecznik zwraca uwagę, że praktyka sądów polskich w zakresie postępowania karnego często dostarcza przykłady spraw szczególnie zawiłych, w których czas trwania postępowania wydłuża się od kilku do kilkunastu lat. - Tak uciążliwa ingerencja w życie jednostki, często zmusza obywateli do skupienia swego centrum życiowego wokół wszechstronnie otaczającej ich rzeczywistości procesowej. W momencie, gdy wskutek ich uniewinnienia bądź umorzenia postępowania sądowego okazuje się, że zostali bezpodstawnie zmuszeni do wieloletniego udziału w bezprzedmiotowym procesie karnym, podstawowym obowiązkiem państwa jest chociażby wyrównać poniesione przez nich straty z tytułu obrony swojej niewinności – stwierdza RPO.

Rzecznik pozytywnie ocenia nowelizacje wysokości stawek minimalnych za czynności obrońcy w postępowaniu karnym. Niemniej jednak, zdaniem RPO, istnieje potrzeba wprowadzenia do tych rozporządzeń niezbędnych zmian, które zapewnią wzmocnienie konstytucyjnie zagwarantowanego każdej jednostce prawa do obrony. Dlatego Rzecznik zwrócił się do ministra o rozważenie dokonania analizy problematyki poruszonej w wystąpieniu oraz poinformowanie o stanowisku zajętym w sprawie.

Pobrane lex.pl