SN: obrońca z urzędu może wnieść apelację po terminie wyznaczonym dla oskarżonego

  • SN: obrońca z urzędu może wnieść apelację po terminie wyznaczonym dla oskarżonego

    SN: obrońca z urzędu może wnieść apelację po terminie wyznaczonym dla oskarżonego

Sąd ma obowiązek doręczenia obrońcy z urzędu odpisu wyroku , od której to czynności rozpoczyna się dla niego bieg terminu zawitego do wniesienia apelacji. Nawet jeżeli wyznaczenie to nastąpiło po upływie terminu do jej wniesienia dla oskarżonego - taki jest sens uchwały Sądu Najwyższego.

Czas dla sędziów i procedury jest trudny. Obecnie orzekamy na podstawie trzech procedur: jedna długo przygotowywana - z września 2013 r., która weszła w życie w lipcu 2015 r., druga z lutego 2015 r. i trzecia z marca 2016 r., odwracająca kierunek kontradyktoryjny - powiedział na wstępie referatu sędzia Roman Sądej.

Nowelizacje wprowadziły chaos nowelizacje te zmieniły rolę obrońcy w procesie karnym. We wrześniowej nowelizacji kpk nastąpiło szerokie otwarcie na pomoc prawną na każdym etapie postepowania. Wówczas dodano art.80 a) kpk, który przewidywał także ustanowienie obrońcy z urzędu do określonej czynności na wniosek oskarżonego.  Zobligowano też sąd do dostarczenia odpisu wyroku i pouczenia oskarżonego, że ma prawo do obrońcy oraz do złożenia apelacji.

Problem Roberta G.

W sprawie Roberta G., który został w pierwszej instancji uniewinniony od popełnienia przestępstwa kradzieży przekazano sprawę z apelacji do ponownego rozpoznania. I wtedy sąd uznał jego winę, kolejnym wyrokiem oskarżonego skazano. Sąd wręczył Robertowi G. 6 listopada 2015 r. odpis wyroku z pouczeniem o możliwości ustanowienia obrońcy z urzędu. Po 10 dniach Robert G. złożył wniosek w tej sprawie. Ale ustanowiony adwokat wniósł apelację dopiero po ponad 50 dniach od upływu 14 dniowego terminu zawitego.

Sąd Okręgowy w Krakowie powziął wątpliwość, czy taka apelacja jest dopuszczalna.

Prokurator krajowy Aleksaneder Herzog był zdania, że wyznaczenie obrońcy (lub pełnomocnika) z urzędu celem sporządzenia apelacji, otwiera dla niego termin do jej wniesienia z dniem doręczenia mu odpisu wyroku z uzasadnieniem.

Sąd Najwyższy w składzie trzech sędziów podjął jednak uchwałę, według której wyznaczenie obrońcy z urzędu na podstawie art. 80a § 2 k.p.k., w celu sporządzenia apelacji  – w brzmieniu tych przepisów z okresu od 1 lipca 2015 r. do 14 kwietnia 2016 r. – nakłada na sąd obowiązek doręczenia temu obrońcy odpisu wyroku z uzasadnieniem, od której to czynności rozpoczyna się dla niego bieg terminu zawitego do wniesienia apelacji. Nawet jeżeli wyznaczenie to nastąpiło po upływie terminu do jej wniesienia w odniesieniu do oskarżonego.

Uchwała także na przyszłość

SN podkreślił, że sprawa dotyczy spraw wniesionych pomiędzy dużą nowelizacją procedury z lipca 2015 r. a uchyleniem procesu kontradyktoryjnego w marcu br, a także i problemów późniejszych. Dlatego, że mogą też występować na gruncie „nowego” przepisu art. 78 par 1a) kpk.

Sąd Okręgowy zwracał uwagę na różnice w rozstrzygnięciach sądowych, więc należało uporządkować pewien chaos, jaki się wytworzył. Ten problem Sąd Najwyższy rozstrzygnął uchwałą dotyczącą skargi kasacyjnej. Sąd Najwyższy uznał, że w przypadku wyznaczenia obrońcy z urzędu do sporządzenia kasacji, 30 - dniowy termin do jej wniesienia rozpoczyna bieg od momentu doręczenia mu odpisu orzeczenia sądu odwoławczego z uzasadnieniem.

Podobnie jak w wypadku kasacji

Wprawdzie wnoszenie kasacji obwarowane jest przymusem adwokacko – radcowskim (podobnie jak wnoszenie apelacji od wyroku sądu okręgowego), ale ten warunek w sposób istotny nie różnicował procesowej sytuacji oskarżonego, wówczas gdy funkcjonował art  80a k.p.k., a więc instytucja trafnie określana jako wyznaczenie obrońcy „na żądanie”.  Ów automatyzm gwarantował oskarżonemu możliwość skorzystania z profesjonalnej pomocy prawnej również na etapie wnoszenia apelacji, czego nie ograniczało przecież uprawnienie do osobistego wniesienia tego środka odwoławczego.

Jak dodał sędzia Sądej - porównując sytuację procesową w postępowaniu kasacyjnym osoby prawomocnie skazanej, z sytuacją osoby, wobec której nadal obowiązuje zasada domniemania niewinności (art. 5 § 1 k.p.k.), nie można rozsądnie przyjmować, że postępowanie apelacyjne powinno być bardziej restrykcyjne niż postępowanie kasacyjne.

SN podkreślił, iż danie gwarancji procesowych oskarżonemu nie mogą wykluczać ani być wyższe niż gwarancje procesowe skazanego.

Sygnatura akt I KZP 4/16, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2016 r.

Pobrane z lex.pl.

  • Święta Wielkanocne

    Życzenia świąteczne

    Z okazji Świąt Wielkanocnych składam najlepsze życzenia. Niech ten szczególny czas będzie dla wszystkich okresem zadumy, wyciszenia, wypoczynku, prawdziwej radości oraz wiary w lepsze jutro.
     
    Adwokat Justyna Dominiak
  • Aktualności
Script logo
Script logo
Do góry